Czym różni się olej przekładniowy do manualnej skrzyni biegów od oleju do automatycznej skrzyni biegów? Czy można je pomylić?

Olej do skrzyni biegów to kluczowy element, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie zarówno manualnych, jak i automatycznych przekładni w pojazdach. Głównym zadaniem oleju przekładniowego jest redukcja tarcia pomiędzy ruchomymi częściami, a także ochrona przed zużyciem i zapewnienie płynności pracy skrzyni biegów bez względu na warunki eksploatacyjne. Warto już na wstępie tego artykułu powiedzieć, że olej przekładniowy do manualnej skrzyni biegów różni się od tego do automatycznej skrzyni, dlatego pod żadnym pozorem nie można ich pomylić. Co się stanie jeśli do tego dojdzie? Sprawdź!
Spis treści:
- Czym różni się skrzynia manualna od automatycznej?
- Olej do manualnej skrzyni biegów
- Olej do automatycznej skrzyni biegów
- Czy można pomylić ojej do manualnej skrzyni biegów z tym do automatycznej? Co się stanie?
- Jak dobrać odpowiedni olej?
Czym różni się skrzynia manualna od automatycznej?
Manualna skrzynia biegów nazywana również przekładnią ręczną to system zmiany biegów, który w całości obsługuje kierowca, wykorzystując w tym celu pedał sprzęgła. oraz dźwignię zmiany biegów. Sprzęgło pozwala kontrolować sposób przenoszenia momentu obrotowego na oś napędową, a dźwignia odpowiada za wybór prawidłowego przełożenia.
Automatyczne skrzynie biegów różnią się od manualnej tym, że zmiana przełożeń następuje całkowicie automatycznie. Kierowca w tym wypadku operuje jedynie pedałem przyspieszenia oraz hamulca. Skrzynia biegów automatyczna jest skomplikowaną konstrukcją, która składa się z wielu elementów mechanicznych. Do obsługi przekładni automatycznej wykorzystuje się jedynie dźwignię, która znajduje się w tunelu środkowym albo przy kolumnie kierownicy.
Olej do manualnej skrzyni biegów
Olej do skrzyni biegów manualnej ma znacznie większą lepkość niż tradycyjny olej silnikowy. Określa ją klasyfikacja lepkości SAE J306. Warto mieć na uwadze, że klasę jakości olejów do manualnej skrzyni biegów określa amerykańska klasyfikacja API.
Klasyfikację lepkości olejów przekładniowych do manualnej skrzyni biegów dzieli się na:
- oleje zimowe — np. SAE 70W, 75W, 80W, 85W
- oleje letnie — np. SAE 250, 90, 85.
Mówiąc o olejach przekładniowych do ręcznej skrzyni biegów, należy również omówić klasy jakości, jakie posiadają. Oleje klasyfikuje się wg amerykańskiej skali API, która określa ilość dodatków uszlachetniających, jakie posiada dany olej. Dodatki zapewniają olejowi lepsze właściwości smarne i ochronne dla skrzyni biegów. Biorąc pod uwagę skalę API, można wyróżnić następujące oleje przekładniowe:
- API GL-1 – nie zawiera dodatków uszlachetniających. Sprawdza się w samochodach o starszej konstrukcji.
- API GL-2 – zawiera dodatki przeciwkorozyjne i przeciwutleniacze. Przeznaczony do pracy z niewielkimi obciążeniami.
- API GL-3 – zawiera dużo większą ilość dodatków antykorozyjnych, przeciwutleniaczy i tych zwiększających smarowność.
- API GL-4 – zawiera duże ilości dodatków uszlachetniających. Stosuje się go we współczesnych autach oraz w skrzyniach hipoidalnych i tych, które pracują pod dużymi obciążeniami.
- API GL-5 – ilość dodatków uszlachetniających jest w tym przypadku niemal dwa razy większa niż w oleju API Gl-4.
- API GL-6 – olej przekładniowy dedykowany do pracy w najcięższych warunkach.
Olej do automatycznej skrzyni biegów
Olej do skrzyni automatycznej zapewnia odpowiednie smarowanie, chłodzenie i uszczelnienie przekładni, minimalizując jednocześnie tarcie pomiędzy ruchomymi elementami oraz odprowadzając ciepło, które jest generowane w czasie pracy skrzyni automatycznej. W miarę użytkowania przekładni, olej ulega starzeniu, przez co traci swoje właściwości. W połączeniu z zanieczyszczeniami, które mogą się pojawić, należy mieć na uwadze, że będzie negatywnie wpływał na działanie skrzyni.
Do najważniejszych właściwości oleju w skrzyni biegów automatycznej należą:
- chłodzenie i ochrona wszystkich elementów skrzyni;
- kontrola tarcia pomiędzy częściami, które odpowiadają za przeniesienie momentu obrotowego.
Do automatycznej skrzyni biegów stosuje się olej o oznaczeniu ATF, który jest mieszanką półsyntetycznych lub syntetycznych olejów bazowych. Dodatki zawarte w płynie znacznie poprawiają jakość oleju ATF. Inhibitory korozji oraz utleniania, detergenty oraz modyfikatory tarcia i polimery przeciw pienne pozwalają olejowi chłodzić, czyścić i chronić automatyczną skrzynię biegów na wiele tysięcy kilometrów.
Czy można pomylić ojej do manualnej skrzyni biegów z tym do automatycznej? Co się stanie?
Pomylenie oleju do skrzyni biegów może doprowadzić do poważnych problemów, do których należy przegrzewanie się skrzyni, szybsze zużycie jej elementów, a w skrajnych przypadkach do zatarcia i całkowitego unieruchomienia pojazdu. Zły olej do skrzyni biegów prowadzi do pojawienia się hałasu w czasie jazdy, trudności z przełączaniem biegów, a w końcowo — do kosztownych napraw.
Chcąc pokazać, jak ważny jest odpowiedni dobór oleju przekładniowego, poniżej przytaczamy historię pana Marka, właściciela samochodu z automatyczna skrzynia biegów, który zamiast skorzystać z pomocy warsztatu samochodowego w Poznaniu i usług profesjonalnego mechanika samochodowego, samodzielnie dokonał wymiany oleju skrzyni biegów. Omyłkowo, zamiast oleju do przekładni automatycznych użył gęstego API GL-5 przeznaczonego do skrzyń manualnych. Efekt? Po tygodniu od tego zdarzenia skrzynia zaczęła szarpać i biegi zaczęły wchodzić z opóźnieniem. Koniec końców konieczna była wizyta u mechanika i dynamiczna wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów, która uratowała całą sytuację. Jednak nerwy i koszty, jakie poniósł pan Marek były zupełnie niepotrzebne.
Jak dobrać odpowiedni olej?
Do skrzyni biegów należy zawsze stosować olej przekładniowy o specyfikacji, którą zaleca producent. Informacje o specyfikacji zastosowanego oleju do skrzyni biegów znajdują się także w instrukcji samochodu. Warto mieć na uwadze, że producenci zazwyczaj określają konkretne typy produktów, które warto wziąć pod uwagę, jeśli czeka Cię wymiana oleju w skrzyni automatycznej lub manualnej. Są one najlepiej dopasowane do mechanizmów ich skrzyń biegów.
Podsumowanie — pamiętaj o tych różnicach
Olej do skrzyni automatycznej jest bardziej zaawansowany chemicznie. Jego zadaniem jest ochrona przekładni podczas pracy hydrauliki. Olej do skrzyni manualnej jest znacznie gęstszy i odpowiada przede wszystkim za smarowanie zębatek. Pomyłka w odpowiednim doborze oleju może doprowadzić do poważnych i niestety kosztownych awarii. Aby mieć pewność, że Twoje auto będzie zawsze działało bez zarzutu, zleć wymianę oleju do skrzyni profesjonalistom. Sprawdź ofertę TAK Serwis!