Dlaczego pedał hamulca robi się miękki po wymianie płynu?
Zacznijmy od tego, dlaczego po wymianie płynu hamulcowego zdarza się, że pedał staje się miękki, wręcz gąbczasty. Najczęściej winne jest powietrze, które dostało się do układu. Płyn hamulcowy jest praktycznie nieściśliwy, dlatego naciskanie pedału hamulca powoduje natychmiastowe przekazanie ciśnienia do cylinderków przy kołach. Powietrze natomiast można sprężyć. Jeśli powietrze znajdzie się w przewodach, część siły, którą przykładamy do pedału, zamiast pchać tłoczki, spręża ten pęcherzyk powietrza. Efekt? Pedał wpada głębiej, a hamulce działają słabiej, albo wcale. To klasyczny objaw nieprawidłowego odpowietrzenia układu hamulcowego.
Inny powód to jakość samego płynu. Jeśli zastosowano płyn niskiej jakości, który szybko się nagrzewa i zaczyna wrzeć, w układzie mogą pojawić się pęcherzyki pary, co również prowadzi do objawu „miękkiego pedału”. Podobnie, użycie niewłaściwego typu płynu (np. DOT 3 zamiast DOT 4 w nowszych autach, gdzie wymagana jest wyższa temperatura wrzenia) może skutkować podobnymi problemami.
Jak sprawdzić, czy układ jest prawidłowo odpowietrzony?
Pierwszy i najprostszy test to właśnie obserwacja zachowania pedału. Jeśli po kilkukrotnym naciśnięciu pedał nadal jest miękki i wpada głęboko, a hamowanie jest mało skuteczne, to sygnał, że coś jest nie tak. Dodatkowo, warto sprawdzić poziom płynu w zbiorniczku. Chociaż samo odpowietrzanie niekoniecznie wpływa na poziom płynu, jego nagły spadek bez widocznych wycieków może sugerować, że powietrze zajmuje część objętości, która powinna być wypełniona płynem.
Samodzielne odpowietrzanie hamulców jest możliwe, ale wymaga pewnej wiedzy i precyzji. Najczęściej stosuje się metodę „na dwóch”, czyli jedna osoba pompuje pedał hamulca, a druga odkręca i zakręca odpowietrzniki przy zaciskach hamulcowych w odpowiedniej kolejności, zaczynając od najdalszego od pompy hamulcowej (zazwyczaj tylne prawe kolo, potem tylne lewe, przednie prawe i na końcu przednie lewe, ale kolejność może się różnić w zależności od modelu auta, np. w niektórych Mercedesach czy BMW ma to znaczenie). Inną metodą jest odpowietrzanie grawitacyjne, polegające na powolnym spuszczaniu płynu przez otwarte odpowietrzniki, ale jest to metoda czasochłonna i mniej skuteczna w przypadku większych ilości powietrza. Kluczem jest, aby podczas tych czynności zbiorniczek z płynem hamulcowym był zawsze pełny, żeby nie zassać więcej powietrza do układu. W starszych autach z systemem ABS może to być prostsze, ale w nowszych, z bardziej zaawansowanym systemem (np. ESP), odpowietrzanie wymaga często specjalistycznego sprzętu, który aktywuje pompę ABS/ESP do usuwania powietrza. Próba samodzielnego odpowietrzenia w takim przypadku bez odpowiedniego sprzętu może być nieskuteczna.
Kiedy samodzielne próby nie przynoszą rezultatu, albo, co gorsza, zauważysz gdziekolwiek wyciek płynu hamulcowego – czy to przy zaciskach, przewodach, czy pompie – natychmiastowa wizyta w warsztacie jest konieczna. Wycieki oznaczają uszkodzenie układu, a jazda z nieszczelnością w układzie hamulcowym jest skrajnie niebezpieczna.
Aby uniknąć problemów przy kolejnych wymianach, zawsze używaj tylko certyfikowanego płynu hamulcowego o odpowiedniej specyfikacji dla Twojego auta. Informację o tym znajdziesz w instrukcji obsługi pojazdu. Pamiętaj, że płyn hamulcowy jest higroskopijny, czyli chłonie wilgoć z powietrza. Dlatego opakowanie płynu powinno być otwarte tuż przed użyciem, a resztę należy wyrzucić, ponieważ z pewnością zdążył już wchłonąć wilgoć, co obniża jego temperaturę wrzenia. Najlepszym sposobem na uniknięcie problemów jest zlecenie wymiany płynu profesjonalnemu serwisowi.
Dlaczego jazda z miękkim pedałem hamulca jest niebezpieczna?
Jazda z miękkim pedałem hamulca to ogromne ryzyko. Głównym zagrożeniem jest wydłużona droga hamowania. W sytuacji awaryjnej, gdzie liczy się każdy metr, może to zadecydować o uniknięciu kolizji. W skrajnych przypadkach, szczególnie przy przegrzaniu hamulców (np. podczas zjazdu z długiego wzniesienia), problem z powietrzem w układzie może doprowadzić do całkowitej utraty możliwości hamowania. To sytuacja, której absolutnie należy unikać.
Inne objawy wskazujące na konieczność wymiany płynu hamulcowego
Oprócz miękkiego pedału, istnieją inne objawy wskazujące na konieczność wymiany płynu hamulcowego. Jeśli zajrzysz do zbiorniczka i zauważysz, że płyn jest spieniony, to znak, że zawiera powietrze lub wodę. Zmiana koloru płynu z przezroczystego lub lekko żółtego na brązowy lub ciemny świadczy o jego zużyciu i zanieczyszczeniu. Zanieczyszczony płyn może uszkadzać elementy układu hamulcowego, takie jak uszczelki czy przewody. Producenci samochodów i płynów hamulcowych zazwyczaj zalecają wymianę płynu co 2 lata niezależnie od przebiegu, właśnie ze względu na jego właściwości higroskopijne.
Podsumowanie
Podsumowując, najczęstsze błędy przy wymianie płynu hamulcowego to nieuwzględnienie konieczności natychmiastowego użycia nowego, świeżo otwartego płynu oraz pominięcie lub nieprawidłowe przeprowadzenie etapu odpowietrzania. Te błędy mogą prowadzić do poważnych problemów z działaniem hamulców. Pamiętajcie, hamulce to bezpieczeństwo Wasze i innych uczestników ruchu drogowego. Nie warto na nich oszczędzać.
