Jakie są objawy obecności powietrza w układzie hamulcowym?
Objawy obecności powietrza w układzie hamulcowym są dość charakterystyczne i łatwo je zauważyć. Kierowca od razu poczuje różnicę w działaniu pedału hamulca. Bardzo często staje się on miękki, bywa określany jako „gumowy”. Zamiast oporu, który powinien stanowić o prawidłowym działaniu układu, czuć zapadanie się bez odpowiedniego efektu hamowania. Aby auto zaczęło skutecznie zwalniać, trzeba nacisnąć pedał znacznie mocniej niż zwykle. To niebezpieczna sytuacja, ponieważ w nagłych przypadkach, gdy liczy się każda sekunda i każdy milimetr, nasza reakcja może być spóźniona, a droga hamowania znacznie wydłużona. Zdarza się również, że hamowanie staje się nierówne – samochód może ściągać w jedną stronę. To sygnał, że ciśnienie w układzie na poszczególnych kołach nie jest takie samo, a przyczyną może być właśnie powietrze. Czasami, podczas hamowania, słychać również specyficzne dźwięki, przypominające bulgotanie.
Powietrze w układzie hamulcowym nie pojawia się bez przyczyny. Najczęściej jest to wynik nieszczelności. Mogą one powstać w samych przewodach hamulcowych – stalowych czy gumowych, albo w cylinderkach hamulcowych przy kołach. Z czasem, zwłaszcza w starszych autach, guma parcieje, a metal koroduje, co tworzy idealne warunki do przedostawania się powietrza. Innym częstym powodem jest nieprawidłowe odpowietrzanie układu podczas wymiany płynu hamulcowego. Jeśli mechanik (lub właściciel auta, próbujący samodzielnie) nie zrobi tego zgodnie ze sztuką, powietrze może zostać uwięzione w rurkach. Korozja elementów układu, na przykład tłoczków w zaciskach hamulcowych, również sprzyja powstawaniu nieszczelności i dostawaniu się powietrza.
Prosta, choć nie stuprocentowo pewna, metoda samodzielnego sprawdzenia to test pedału hamulca. Należy kilka razy energicznie wcisnąć pedał. Jeśli po kilku naciśnięciach pedał twardnieje i stawia większy opór, może to sugerować obecność powietrza. Warto również zajrzeć do zbiorniczka z płynem hamulcowym. Należy sprawdzić jego poziom – powinien znajdować się między kreskami minimum i maksimum. Spójrzmy też na kolor płynu. Świeży płyn jest zazwyczaj przejrzysty, lekko żółtawy. Jeśli płyn jest mętny, ciemny, a wręcz brązowy, może to oznaczać obecność zanieczyszczeń lub właśnie powietrza. Pamiętajmy jednak, że to tylko wstępne sprawdzenie i nie zastąpi ono profesjonalnej diagnostyki.
Jedno jest pewne – jeżdżenie z powietrzem w układzie hamulcowym to proszenie się o kłopoty. Jest to skrajnie niebezpieczne i grozi poważną awarią hamulców, która może skończyć się tragicznym wypadkiem. Powietrze w układzie uniemożliwia prawidłowe przenoszenie siły nacisku z pedału na klocki i tarcze. W efekcie, nawet przy mocnym wciśnięciu hamulca, auto może hamować bardzo słabo lub wcale. Wyobraźmy sobie nagłe hamowanie, na przykład przed przechodniem czy innym autem – wydłużona droga hamowania, spowodowana obecnością powietrza, może okazać się decydująca.
Profesjonalne usunięcie powietrza z układu hamulcowego wymaga odpowiedniej wiedzy i narzędzi. Najczęściej stosuje się odpowietrzanie. Można to zrobić metodą grawitacyjną, ale jest to metoda czasochłonna i wymaga pomocy drugiej osoby. Bardziej skuteczna jest metoda z użyciem specjalistycznego sprzętu diagnostycznego, który wytwarza odpowiednie ciśnienie i pozwala dokładnie usunąć bąbelki powietrza z każdego zakamarka układu. Zazwyczaj przy okazji odpowietrzania wykonuje się również wymianę płynu hamulcowego, co jest kluczowe dla prawidłowego działania całego systemu. Należy również dokładnie skontrolować szczelność wszystkich elementów układu – od pompy hamulcowej, przez przewody, aż po cylinderki i zaciski. Usunięcie powietrza bez zlokalizowania i usunięcia przyczyny jego pojawienia się jest bezcelowe.
Zlecenie odpowietrzenia układu hamulcowego w warsztacie ma wiele zalet. Przede wszystkim zyskujemy pewność, że praca zostanie wykonana prawidłowo i w układzie zostanie przywrócone odpowiednie ciśnienie, co gwarantuje prawidłową siłę hamowania. W warsztacie dokonana zostanie również pełna diagnostyka układu pod kątem ewentualnych przecieków czy uszkodzeń. To inwestycja w bezpieczeństwo – nasze i innych uczestników ruchu. Pewność skutecznego hamowania jest bezcenna.
Pod kątem powietrza w układzie hamulcowym powinno się sprawdzać system regularnie. Zawsze warto to zrobić przy okazji wymiany klocków i tarcz hamulcowych – to dobry moment, aby przyjrzeć się bliżej całemu układowi. Dodatkowo, zaleca się wymianę płynu hamulcowego co 2 lata lub zgodnie z zaleceniami producenta samochodu. Podczas takiej wymiany układ jest odpowietrzany, co prewencyjnie usuwa ewentualne drobne ilości powietrza.
Jeśli mimo poprawnego odpowietrzenia układu objawy, takie jak miękki pedał czy nierówne hamowanie, nadal występują, oznacza to, że problem leży głębiej. Konieczna jest bardziej zaawansowana diagnostyka. Może być to problem z samą pompką hamulcową, która nie wytwarza odpowiedniego ciśnienia, albo poważniejsze uszkodzenie przewodów, które pękają pod ciśnieniem. Doświadczony mechanik jest w stanie zlokalizować faktyczną przyczynę problemu i zaproponować odpowiednie rozwiązanie, co zapewni pełną sprawność i bezpieczeństwo układu hamulcowego.
