Spalony zapach oleju w automatycznej skrzyni biegów – dlaczego jest niebezpieczny i co zrobić?
Spalony zapach oleju w automacie to nie jest zwykły „uh, coś śmierdzi” – to sygnał alarmowy, że twoja skrzynia biegów może być na krawędzi poważnej (i kosztownej) awarii. Jak rozpoznać problem i co robić? Rozbijmy to na części.
Dlaczego śmierdzi spalenizną?
Bo olej się degradował albo przegrzał. W przeciwieństwie do silnika, gdzie często czujesz spaleniznę przy przepalonej sprzęgle czy nieszczelnościach, w automacie ten zapach oznacza zazwyczaj jedno: olej stracił właściwości.
- Przegrzanie: Automaty lubią pracować w określonej temperaturze. Jeśli jeździsz agresywnie, ciągniesz przyczepę albo masz zablokowany chłodnik ATF (np. zatkany brudem), płyn zaczyna się „gotować”. To nie jest metafora – dosłownie pali się wewnątrz skrzyni! Przykład? Stare Audi A6 z przekładnią ZF 5HP po dłuższej jeździe autostradą potrafią tak gotować ATF, że smród przebija nawet przez nawiewy.
- Zużycie tarczek i pasków ciernych: W nowszych automatach (DSG u Volkswagena czy PowerShift u Forda) zużyte okładziny mieszają się z olejem i tworzą tę charakterystyczną woń spalenizny. To już ostatni dzwonek przed ślizganiem biegów.
- Stary olej: Niektóre marki twierdzą, że ich ATF są „dożywotne” (BMW starego typu np.), ale prawda jest taka: po 150–200 tys. km płyn zamienia się w szlam o konsystencji kisielu malinowego… który też pięknie śmierdzi przy próbie dynamicznego przyspieszenia.
Co grozi jazda ze starym/spalonym płynem?
Nie licz na cud – jeśli czujesz wyraźny odór:
- Zaczą ci ślizgać biegi („kręci silnik”, a auto nie przyspiesza).
- Zmienne momenty zmiany biegów („kopie” między przełożeniami).
- Awaria całej przekładni za kilka tysięcy złotych.
Pamiętam klienta z Passatem B7 któremu tłumaczyłem wymianę DSG-a… Olej był czarny jak noc zimową porą a on upierał sie ze „jeżdżę tak od dwóch lat”. Efekt – naprawa za ponad 8 tysięcy bo trzeba było wymienić cały mechatronik!
Co konkretnie musisz sprawdzić?
- Kolor i stan płyny poprzez miarkę (o ile producent ją dał)
Świeże ATF ma różowy/czerwony odcień; brunatne = ostrzeżenie; czarne/brunatne + grudki = katastrofa blisko - Temperatur pracy układu
Jeśli masz OBD możesz podłączyć tester żeby monitorować temp.; niektóre modele mają nawet osobne sensory dla skrzyń CVT - Ewentualne wycieki
Zwłaszcza tam gdzie chłodniki montowane są blisko radiatorow np Mitsubishi Outlander często gniją rurki doprowadzone do nagrzewnicy
Najważniejsze pytanie: wymieniać samemu czy u mechanika?
Jeżeli nigdy tego nie robiles lepiej zostawic specowi ponieważ:
- Potrebujes odpowiednich narzedzi aby dokladnie odmierzyd ilosc
- Nowoczesnes konstrukcje maja system odpowietrzania który czasem trzeba aktywowac komputerowo
- Źle dobrany produkt moze uszkodzić delikatna elektronike sterującca zmianami przełozeń
Ale uwaga! Unikaj tanich pseudo-warsztatóww reklamujących „pełną obsługge automatycznych” bez doświadczenia szczególnie gdy mówimy o hybrydowych Lexusah IS300h gdzie pompa znajduje sie głeboko wewnatz jednostek napędowych…
Podsumowanie krótkie lecz treściwe : Spalonay woniejacy plyn równać siê moze tylko jednym – szybką reakcja właścicielaa pojazdu inaczej rachunek bedzie wysoki niczym wieża Eifflaa